Akşit Göktürk

Birol Kutkan – Köyceğiz, 24.08.2023 (Son Güncelleme: 27.06.2024)

27 Aralık 1934’de Van’da dünyaya gelmiştir. İlk ve orta öğrenimini Antakya, Adana ve Van’da tamamlamış, 1960’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun olmuştur.

Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde iki yıl okutman olarak çalışmıştır.

1963 yılında mezun olduğu bölümde asistan, 1965 yılında doktorasını vererek aynı bölümde 1972′ yılında doçent, 1978 yılında da profesör olmuştur.

1964-1965 yılları arasında Nottingham Üniversitesi’nde (İngiltere), 1970 yılında ve 1974-1976 yılları arasında Konstanz Üniversitesi’nde (Almanya) çalışmış, İsveç ve Almanya üniversitelerinde seminerler vermiştir.

1975-1983 yılları arasında TDK Yönetim Kurulu üyeliği yapmıştır.

1981-1983 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Bölümü’nde Müdürlük yaparken birçok okulda seminerler vermiş, son olarak da Boğaziçi Üniversitesinde çeviribilim derslerine girmiştir.

26 Şubat 1988’de vefat etmiştir.

***

1958 yılından sonra Varlık, Yeni Dergi, Türk Dili, Yeni Ufuklar, Çağdaş Eleştiri gibi dergilerde inceleme yazıları ve çeviriler yayımlanmıştır.

“Eleştirilerinde dil çözümlemelerine ve üslup sorunlarına ağırlık verdi.” ⁽³⁾

“Türkiye’de çeviribilimin kurucuları arasında gösterilmiştir. Bu alanda uzmanlaşmasıyla beraber çeviri sorunları ve eleştirisi, yazınsal iletişim , dil ve kültür ilişkisi, kurmaca kavramı, alımlama estetiği ve okuma edimi konularını irdelemiş üzerine eserler kaleme almıştır.” ⁽³⁾

“Onun bilimsellikten ödün vermeyen bu yönü, uzun süre kimlik arayışı içerisinde bulunan çeviribilimin ülkemizde nerdeyse öteki ülkelerle aynı zamanda bir bilim dalı olarak tanınmasına yol açmıştır.” ⁽³⁾

Ödülleri:

• 1969 Robinson Crusoe‘nun Türkçedeki ilk tam çevirisiyle çeviri dalında Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü.

Eserleri:

• 1973 Ada, Edebiyatta Ada (Derleme, Sinan Yayınevi)
• 1973 Kralın Piresi En Güzel Dünya Masalları (Derleme, Koza Yayınevi)
• 1980 Okuma Uğraşı (İnceleme, Çağdaş Yayınları)
• 1986 Çeviri: Dillerin Dili (İnceleme, Çağdaş Yayınları)
• 1987 Çağdaş Düşünce, İpşiroğlu’ya Saygı (Ada Yayınları) (Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Macit Gökberk, Özcan Köknel, Nazan İpşiroğlu, Tahsin Yücel, Bedia Akarsu, Şara Sayın, İonna Kuçuradi, Arslan Kaynardağ ve Zehra İprişoğlu ile birlikte)
• 1989 Sözün Ötesi (Deneme, İnkılap Yayınları)

Ayrıca T. S. Eliot, S. Beckett, D. H. Lawrence, F. Dürrenmatt, John Connell, E. Kâstner, R. L. Stevenson, F. Forster, W. Kaufmann, M. Gorki, J. R. Jimenez, M. Twain, F. Bacon gibi bir çok yazardan çevirileri bulunmaktadır.

Hakkında okunabilecek kitaplar:

• Akşit Göktürk’e Saygı (Kolektif, Adam Yayıncılık, 1993)
• kitap-lık (Yapı Kredi Yayınları, Ocak-Şubat 2015, Sayı: 177)

Kaynaklar:

1. Robinson Crusoe (Daniel Defoe, Çev. Akşit Göktürk, Yapı Kredi Yayınları, 2012)
2. Yapı Kredi Yayınları “Akşit Göktürk”
3. Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü “Akşit Göktürk”
4. Biyografya “Akşit Göktürk”