Atilla Özkırımlı

25.12.2024

1942 yılında Konya’da doğmuştur.

İlk ve orta öğrenimini Adana’da, lise öğrenimini Maraş Lisesi’nde (1960) tamamlamış, ardından da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden (1968) mezun olmuştur.

Edebiyata şiir ve öykü ile girmiş, ilk eserleri Su ve Düzlem dergilerinde (1963-1964), eleştiri ve incelemeleri de Papirüs, May, Yeni Dergi, Ulus, Gösteri, Türk Dili, Soyut, Birikim, Milliyet-Sanat derigilerinde ve Cumhuriyet gazetesinde yayımlanmıştır.

İki yıl Hacettepe Üniversitesi Temel Bilimler Yüksek Okulu’nda Türkçe öğretim görevlisi olmuş, 12 Mart döneminde işine son verilince de yayınevlerinde danışmanlık yapmış, Cumhuriyet gazetesinde çalışmıştır (1972-1976).

Atatürk Eğitim Enstitüsü’nde (1978), İstanbul Devlet Konservatuarı’nda (1978) Türkçe ve edebiyat dersleri vermiş, YÖK Yasasıyla konservatur Mimar Sinan Üniversitesine bağlanınca istifa etmiştir (1982).

Bir yandan daha önce Tarık Dursun K.’nın çıkarttığı Günümüzde Kitaplar dergisi el değiştirdikten sonra bu derginin yayın yönetmenliğini yapmış (1984-1986), bir yandan da Cumhuriyet gazetesinin kültür-sanat sayfasında eleştirileri yayımlanmıştır. 

Kendini yazarlığa vererek Türk Edebiyatı tarihi ile ilgili araştırmalar kaleme almış, birçok edebiyatçının eserlerinin eleştirel basımlarını hazırlamıştır.

Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi’nde Türkçe öğretim görevlisi olarak çalışmıştır (1992-1999).

TRT 2’de kitap tanıtımları yapmış, belgesel-drama nitelikli ‘Zaman Zaman İçinde’nin senaristliğini ve sanat yönetmenliğini üstlenmiştir.

Türk akademisyen ve siyaset bilimci, Umut Özkırımlı‘nın babası da olan yazar, tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde akciğer kanserinden vefat etmiş (22 Ocak 2005), cenazesi Kozlu Mezarlığı’na defnedilmiştir

Ödülleri:

• 2003 Türkiye Yayıncılar Birliği ‘Yayıncılık Emek Ödülü’ (Eleştiri dalında)

Eserleri:

• 1969 Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (Bilgi Yayınevi)
• 1973 Kabusname (Araştırma-İnceleme, Tercüman Yayınları, 2 cilt)
• 1973 Ahmed Haşim (Araştırma-İnceleme, Toker Yayınları)
• 1974 Nedim (Araştırma-İnceleme, Toker Yayınları)
• 1978 Tevfik Fikret (Araştırma-İnceleme, Cem Yayınevi)
• 1979 Sabahattin Ali (Araştırma-İnceleme, Filiz Ali Laslo ile birlikte, Cem Yayınevi)
• 1982 Türk Edebiyatı Ansiklopedisi (Ansiklopedi, Cem Yayınevi, 5 cilt, Eklerle 1987)
• 1983 Edebiyat İncelemeleri: Yazılar-I (Araştırma-İnceleme, Cem Yayınevi)
• 1985 Alevilik-Bektaşilik Edebiyatı (Araştırma-İnceleme, Cem Yayınevi)
• 1985 Dede Korkut Masalları (Derleme, Cem Yayınevi)
• 1985 Ruhi Su 1912-1985 (Araştırma-İnceleme, Komisyonla birlikte, Ruhi Su Kültür ve Sanat Vakfı Yayınları)
• 1987 Yazarları da Vururlar (Araştırma-İnceleme, Celal Üster ile birlikte, Cem Yayınevi)
• 1989 İlkokullar İçin Türkçe Konuşturan Sözlük (Sözlük, Selahattin Kaya ile birlikte, Gendaş A.Ş.)
• 1989 Ortaokullar İçin Türkçe Konuşturan Sözlük (Sözlük, Selahattin Kaya ile,?)
• 1989 Tarihe Not Düşmek (Araştırma-İnceleme, Cem Yayınevi)
• 1990 Toplumsal Bir Başkaldırının İdeolojisi: Alevilik-Bektaşilik (Araştırma-İnceleme, Cem Yayınevi)
• 1991 Türk Dili ve Edebiyatı, Çağdaş Türk Edebiyatı (Ders Kitabı, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını)
• 1991 Açıklamalı Edebiyat Terimleri Sözlüğü (Sözlük, Altın Kitaplar Yayınevi)
• 1991 Hayatımıza Sevgisizliğe ve Yalnızlığa Dairdir (Deneme, Cem Yayınevi)
• 1991 Mustafa Kemal Atatürk / Söylev (Hazırlama, Yalınlaştırılmış özet metin, Altın Kitaplar Yayınevi)
• 1992 Türk Dili–4 (Ders Kitabı, T. Baraz, N. Karasar ile birlikte, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını)
• 1992 Ömer Seyfettin, Seçilmiş Hikayeler (Araştırma-İnceleme, Cem Yayınevi)
• 1994 Romanların Dünyasında (Araştırma-İnceleme, Ümit Yayıncılık)
• 1994 Türk Dili: Dil ve Anlatım (Araştırma-İnceleme, Ümit Yayıncılık)
• 1995 Tarih İçinde Türk Edebiyatı (Araştırma-İnceleme, Ümit Yayıncılık)
• 1995 Sevgim Acıyor (Deneme, Ümit Yayıncılık)
• 1995 Öykülerle Romanlarda Yaşamak (Eleştiri, Ümit Yayıncılık)
• 1998 O Güzel İnsanlar: Edebiyatımızdan Portreler (Biyografi, İyi Şeyler Yayıncılık)
• 1999 En Güzel Türk Hikâyeleri (Derleme, Altın Kitaplar Yayınevi, 3 cilt, 1. ve 2. cilt 1998, 3. cilt 1999)
• 2004 Türk Edebiyatı Tarihi (Araştırma-İnceleme, İnkilap Kitabevi, 2 cilt)

Not: Eserlerin listesi bir çok kaynak tarayarak oluşturulmuştur. Eksik kalanlar olmuş olabileceği gibi, eserlere ait bilgilerde farklılıklar da olabilir, yeri geldikçe düzeltmeler yapılacaktır.

Kaynaklar:

1. “Atilla Özkırımlı” (Vikipedi)
2. “Atilla Özkırımlı” (Türk Edebiyatı)
3. “Atilla Özkırımlı” (Biyografya)
4. “Özkırımlı toprağa verildi” (Hürriyet, 24.01.2005)
5. “Milliyet Sanat’a ’emek’ ödülü…” (Gülay Fırat, Milliyet, 13.10.2003)
6. Profili fotoğrafı (Biyografya)