Hüseyin Kıran (1965)
“Şairlikten gelen ve şiir yazmayı özel ve zor bir alan gören Kıran; roman yazmayı, suyun akarını bulması gibi kolaycılık olarak görür. Eleştirmenlerin romanlarında anti-kahramanlar yarattığı görüşüne karşı çıkan yazar, yazma amacının dünyayı anlamak olduğunu belirtir. Kahraman yaratmak yerine dünyanın yaşamak için zor bir yer olduğunun farkına vardırmayı önemser.
Romanlarını kurgulamadan yazdığını, “kalemin gelişine” ifadesi ile açıklar. “İçimde katledilmiş bir varlığın izlerini buluyorum” diyen Beckett’e göndermede bulunarak yazdıklarında içimizde ve toplumdaki kapalı, karanlık alana ışık tutmaya çalışır.” (Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Edebiyatı ve İsimler Sözlüğü)
1965 yılında Amasya’da doğar. İlk ve orta öğrenimini yine burada tamamlar.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü’nü okuyorken siyasi nedenlerle üniversite eğitimini yarıda bırakmak zorunda kalır. 10 yıl kadar cezaevi yaşamı olur.
Edebiyat yaşamına 2004’te İzlek ve E dergilerinde yer alan şiirleriyle giriş yapar, ardından da aynı yıl ilk kitabı Madde Kara yayımlanır.
Tanınması ise daha çok 2006’da yayımlanan ilk romanı Resul ile olur.
“Artık insan olmayacak ve korkmama gerek kalmayacak.” Sadece canlı, sadece kendisi, kendisiyle eşit ve kendinden ibaret oluşun bilgisiyle kuşanmadan, bir yanıyla salt var oluşa, bir yanıyla çaresiz yok oluşa koşan Resul, dil’in içinde bir dil, ev’in içinde bir ev kuruyor: Durmadan devinen, dönüşen ve her şeyi şekillendiren bir dünyada, “hayatta ve bilmede” daima başladığı yere dönmeye mahkûm o varlık, gerçek olanın tekinsizliği gerçekdışının açık seçikliğinde bedeninin ve aklının sınırlarını zorluyor.” (Dağ Yolunda Karanlık Birikiyor)
2011’de “şiirsel olduğu kadar travmatik, akıcı olduğu kadar kekeme diliyle kötülüğün, karanın, tiksindirici olanın, dışarıda bırakılmışların, yeraltına iyilenlerin izini sürdüğü” ve okuru “tekinsiz bir dünyaya davet ettiği” Gecedegiden ile 2013’de “bir akıl hastanesini, yaşadığımız dünyanın metaforuna çevirerek, normali, anormali ve normları kendine özgü ironisiyle sorguladığı” Benim Adım Meleklerin Hizasına Yazılıdır romanları yayımlanır.
2014’de yayımlanan Küstah ile şiirden kopmadığını gösterir.
“Madde Kara’da hayatı sorgulama ve içinde biriken hınç duygusu; Küstah adlı şiir kitabında, karşı çıkışları, isyanları sınırsızlıkla özdeşleştiren bir üsluba dönüşür. Hüseyin Kıran için yazılarında hayatı sorgulamanın yanında yaşadıklarını, acılarını, isyanlarını dile getirmek önceliklidir.” (Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Edebiyatı ve İsimler Sözlüğü)
2016’da yayımlanan alegorik romanı Dağ Yolunda Karanlık Birikiyor ile “kurduğu dünyayla gerçekliğe kafa tutar, kullandığı dille hem mevcudu güçlendirir hem de yenisini icat eder.”
2017’de “yaratısıyla yerleşik algıları kırma yolunu seçerek, her üretimiyle yeni bir dünya yaratabilen yazar, şair” olarak Gümüşlük Akademisi Edebiyat Bursu‘na değer bulunur.
2018’de son kitabı Yaşamak – Bir Çaba yayımlanır.
“Hüseyin Kıran’dan dallı budaklı, karmakarışık, hesaplanamayan etkilere açık belirsiz bir bütünü yalın parçalara ayıran, adım adım anlayan-anlamlandıran vurucu bir anlatı: Yürümek, bir yere varmak, o yerle tamamlanıp bir bütünün içinde var olmak –ya da yok olmak– mümkün mü?” (Yaşamak – Bir Çaba)
Özgür Ansiklopedi Vikipedi’nin “Hüseyin Kıran” maddesinde, Kıran’ın iki yazara (Mevsim Yenice ve Ezgi Polat) tacizde bulunduğu, taciz suçlamaları sonrasında Kıran’ın 2020’de Gümüşlük Edebiyat Akademisi’nin okuma atölyesi programından çıkartıldığı yer alıyor.
Birkaç tanıtıcı cümle dışında şair ve yazar Kıran’ın edebi yönüne hiç değinilmeden bütün maddenin bu konuya ayrılmış olması, neredeyse her konuda ilk başvuru kaynağı olan bir sitenin ansiklopedik çizgisine uygun düşmemiş.
Eserleri:
- 2004 Madde Kara (Şiir, Metis Yayınları)
- 2006 Resul (Roman, Metis Yayınları)
- 2011 Gecedegiden (Roman, Ayrıntı Yayınları)
- 2013 Benim Adım Meleklerin Hizasına Yazılıdır (Roman, Ayrıntı Yayınları)
- 2014 Küstah (Şiir, İkaros Yayınları)
- 2016 Dağ Yolunda Karanlık Birikiyor (Roman, Sel Yayıncılık)
- 2018 Yaşamak – Bir Çaba (Deneme, Yapı Kredi Yayınları)
Okumalar
